Trong thế kỷ 20, Robert Trent Jones không chỉ là một kiến trúc sư sân golf, mà còn là một nhà tiên tri đã thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nhìn nhận về bộ môn này. Với triết lý độc đáo và tầm nhìn vượt thời đại, ông đã nâng tầm kiến trúc sân golf từ một ngành nghề đơn thuần lên thành một loại hình nghệ thuật tinh tế.

Từ “Quân sự” đến “Chiến lược”: Cuộc cách mạng trong thiết kế

Robert Trent Jones từng chỉ ra một thực tế đau lòng: trong giai đoạn đầu phát triển của ngành golf tại Mỹ, cứ mỗi đô la được chi tiêu một cách khôn ngoan cho việc xây dựng sân, lại có hai đô la bị lãng phí. Lý do là các sân golf thời đó, chủ yếu được thiết kế theo tư vấn của các chuyên gia châu Âu, thường thiếu đi sự am hiểu kỹ thuật và kinh nghiệm cần thiết để tạo ra một sân golf hấp dẫn.

Những sân golf này, theo cách gọi của Jones, mang phong cách “quân sự”. Các bẫy cát được đào một cách có hệ thống, giống như những chiến hào, với các gò đất thẳng tắp và thô cứng. Lối thiết kế này trừng phạt người chơi một cách bất công, làm mất đi sự hứng khởi của những người chơi nghiệp dư – vốn là “xương sống” của mọi câu lạc bộ. Jones tin rằng một cú đánh chệch hướng một chút có thể rơi vào bẫy, trong khi một cú đánh hỏng hoàn toàn lại có thể may mắn tránh được, một sự thiếu công bằng trong cách thưởng phạt.

Triết lý “chiến lược”: lựa chọn thay vì trừng phạt

Robert Trent Jones đã mang đến một cuộc cách mạng thực sự, với triết lý thiết kế “chiến lược” (strategic design). Thay vì chỉ tập trung vào việc trừng phạt người chơi, phong cách này đề cao tư duy, buộc golfer phải tính toán đường đi của bóng một cách khôn ngoan, từ cú phát bóng cho đến khi tiếp cận green. Jones đã chứng minh rằng một sân golf hay không phải là sân quá khó, mà là sân cho phép người chơi có nhiều lựa chọn tiếp cận.

Triết lý này thể hiện rõ qua cách ông bố trí các bẫy cát và các khu vực tiếp cận. Thay vì đặt chúng khắp nơi một cách ngẫu nhiên, Jones đã đặt các bẫy một cách có chủ đích, thách thức cả những golfer chuyên nghiệp nhất. Ông đã thiết kế các hố golf với hai “con đường” riêng biệt: một con đường an toàn hơn nhưng lại ít lợi thế, và một con đường mạo hiểm hơn, được bảo vệ bởi các bẫy, dành cho những ai muốn rút ngắn khoảng cách.

Nghệ thuật hòa quyện Thiên nhiên và Nhân tạo

Không chỉ thay đổi cách tiếp cận chiến thuật, Robert Trent Jones còn là một bậc thầy trong việc kết hợp thiên nhiên và nhân tạo. Ông chỉ ra rằng các sân golf đầu tiên ở Anh phát triển trên “linksland” tự nhiên, trong khi các sân ở Mỹ được xây dựng thủ công trên đồng cỏ. Jones đã chứng minh rằng có thể thu hẹp khoảng cách giữa hai phong cách này.

Gò đất và bẫy cát – thử thách và thẩm mỹ song hành

Bí quyết của ông nằm ở việc “định hướng” cát và cỏ một cách nghệ thuật. Bằng cách tạo ra những gò đất dài và có hình dạng đẹp mắt xung quanh green, ông không chỉ mang lại vẻ đẹp uốn lượn, mềm mại cho sân mà còn tạo ra một thử thách chiến thuật rõ ràng. Những gò đất này mang lại cảm giác an tâm cho người chơi khi tiếp cận green, vì họ tin rằng một cú đánh mạnh sẽ không dễ dàng bay ra khỏi green.

Quá trình Xây dựng – Sự kết hợp của nhiều chuyên môn

Để biến tầm nhìn thành hiện thực, Jones hiểu rằng kiến trúc sân golf đòi hỏi sự kết hợp của nhiều chuyên môn khác nhau. Một kiến trúc sư sân golf không chỉ cần hiểu trò chơi mà còn phải có kiến thức về kỹ thuật, nông học, làm vườn và thiết kế cảnh quan.

Quá trình xây dựng của Jones bắt đầu bằng việc nghiên cứu kỹ lưỡng địa hình của mảnh đất, bao gồm loại đất, độ sâu và độ phì nhiêu. Dựa trên những yếu tố này, ông sẽ quyết định tỷ lệ giữa nhân công và máy móc. Chẳng hạn, ở Jamaica, nơi chi phí lao động thấp, sân golf gần như được xây dựng hoàn toàn bằng tay. Trong khi đó, ở Brazil, sức kéo của bò được sử dụng để giảm chi phí. Ngược lại, một số dự án khác lại yêu cầu máy móc chiếm tới 80% công việc để đạt hiệu quả cao nhất.

Phác thảo chi tiết: cầu nối giữa ý tưởng và hiện thực

Để hình dung hóa thiết kế, Jones cũng tiên phong trong việc sử dụng các bản phác thảo chi tiết. Ông cho rằng các bản đồ địa hình hay mô hình bằng đất sét thường không thể hiện được hết những “đặc điểm tinh tế” của một hố golf vĩ đại. Những bản phác thảo này giúp các bên liên quan hình dung rõ ràng về hố golf đã hoàn thiện, đồng thời giảm thiểu sai sót trong quá trình thi công.

Kết quả là những sân golf của Robert Trent Jones không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt, mà còn là những thử thách công bằng và đáng nhớ, mang lại niềm vui cho cả những người chơi giỏi nhất lẫn những người mới bắt đầu. Chính triết lý này đã củng cố vị thế của ông như một huyền thoại bất tử trong ngành kiến trúc sân golf.

Biên tập bởi: Chuyên trang Golf In Vietnam – BTV Việt Thương