Thị trường đào tạo huấn luyện viên (HLV) golf Việt Nam, vốn từng được mô tả là “sơ khai và hỗn loạn”, đang bước vào một kỷ nguyên mới đầy kịch tính. Sự ra đời của chương trình chứng chỉ chính thức từ Hiệp hội Golf Việt Nam (VGA) hợp tác với PGA Úc, và ngay sau đó là sự đổ bộ của “gã khổng lồ” PGA of America, đã tạo ra một cục diện chưa từng có. Nhiều người trong ngành đang đặt ra câu hỏi: Liệu đây có phải là khởi đầu của một “cuộc chiến tiêu chuẩn” để giành lấy vị thế thống trị? Và quan trọng hơn, cuộc cạnh tranh này sẽ định hình tương lai của nghề HLV tại Việt Nam ra sao?

Bối cảnh: Từ “Miền tây hoang dã” đến trật tự mới

Trong nhiều năm, nghề HLV golf tại Việt Nam phát triển một cách tự phát. Bất kỳ ai chơi golf tốt cũng có thể tự nhận mình là thầy dạy, dẫn đến một thị trường thiếu minh bạch, nơi người học không có một thước đo đáng tin cậy nào để đánh giá chất lượng. “Người chơi golf nghiệp dư thường rơi vào trạng thái mông lung, không phân biệt được ai dạy giỏi ai kém,” một phân tích đã chỉ ra. 

Sự hỗn loạn này đã buộc các cơ quan quản lý phải vào cuộc. Và hai “tay chơi” lớn đã xuất hiện, mang theo hai hệ thống tiêu chuẩn khác nhau.

Bên tấn công thứ nhất: Tiêu chuẩn Quốc gia – VGA & PGA Úc

• Vai trò và Sứ mệnh: Ra đời từ cuối năm 2021, chương trình đào tạo và cấp chứng chỉ của VGA, với sự tư vấn chuyên môn từ PGA Úc, đóng vai trò là tiêu chuẩn quốc gia chính thức. Đây là “giấy phép hành nghề” bắt buộc theo quy định của Luật Thể dục, Thể thao. Mục tiêu của chương trình là tạo ra một mặt bằng chung, một chuẩn mực tối thiểu về kiến thức, kỹ năng sư phạm và đạo đức cho tất cả các HLV đang hoạt động tại Việt Nam. 
• Điểm mạnh:
  • Tính pháp lý: Là chứng chỉ duy nhất được công nhận chính thức để hành nghề hợp pháp tại Việt Nam.
  • Tính đại chúng: Chương trình được thiết kế để có thể tiếp cận rộng rãi, nhằm chuẩn hóa một số lượng lớn các HLV trên cả nước.
  • Bảo chứng quốc tế: Sự hợp tác với PGA Úc đảm bảo giáo trình có chất lượng và được cập nhật theo các tiêu chuẩn tiên tiến. 

Bên Tấn công thứ hai: Tiêu chuẩn Tinh hoa – PGA of America

• Vai trò và Sứ mệnh: PGA of America thâm nhập thị trường thông qua các đối tác tư nhân, thiết lập các học viện đẳng cấp thế giới. Họ không nhắm đến việc cấp “chứng chỉ hành nghề” cho số đông, mà mang đến một 
• lộ trình trở thành thành viên quốc tế. Đây là con đường dành cho những người có tham vọng cao nhất, muốn được công nhận trên toàn cầu. 
• Điểm mạnh:
  • Thương hiệu toàn cầu: Danh xưng “PGA of America Member” là một trong những bảo chứng nghề nghiệp uy tín và danh giá nhất hành tinh.
  • Chương trình chuyên sâu: Hệ thống đào tạo của họ cực kỳ sâu rộng, từ cấp độ Associate đến Master Professional, bao quát cả kinh doanh, quản lý và kỹ thuật. 
  • Tính tinh hoa (Elite): Con đường này đòi hỏi sự đầu tư lớn về thời gian, tài chính và kỹ năng, do đó nó tự động tạo ra một đẳng cấp khác biệt cho những ai chinh phục được.

Phân tích: Không phải “Cuộc chiến”, mà là sự phân tầng lành mạnh

Nhìn bề ngoài, đây có vẻ là một cuộc cạnh tranh trực tiếp. Nhưng nếu phân tích sâu hơn, đây không hẳn là một “cuộc chiến” triệt tiêu lẫn nhau, mà là sự hình thành của một hệ thống phân tầng (tiered system) lành mạnh và cần thiết cho một thị trường đang trưởng thành.

Hãy hình dung nó như hệ thống giáo dục:

• Chứng chỉ của VGA/PGA Úc giống như “bằng tốt nghiệp phổ thông” của ngành HLV golf. Nó là yêu cầu cơ bản, là chuẩn mực tối thiểu mà mọi người phải có để được xã hội (và pháp luật) công nhận. Nó đảm bảo một mặt bằng chất lượng chung và bảo vệ người tiêu dùng.
• Lộ trình của PGA of America giống như “bằng Tiến sĩ từ một trường đại học Ivy League”. Nó không dành cho tất cả mọi người, mà dành cho những ai muốn đi sâu vào nghiên cứu, trở thành chuyên gia đầu ngành và được công nhận trên trường quốc tế.

Hai hệ thống này không loại trừ mà bổ sung cho nhau. Một HLV hoàn toàn có thể (và nên) bắt đầu bằng việc lấy chứng chỉ của VGA để hành nghề hợp pháp, sau đó tiếp tục theo đuổi con đường của PGA of America để nâng cao đẳng cấp và giá trị của bản thân.

Sự cạnh tranh này sẽ mang lại những lợi ích to lớn:

• Cho người học

  Họ sẽ có sự lựa chọn rõ ràng hơn. Họ có thể chọn một HLV được VGA chứng nhận cho các khóa học cơ bản, hoặc tìm đến một chuyên gia được đào tạo theo chuẩn PGA of America cho các mục tiêu cao hơn, với một mức giá tương xứng.

• Cho các HLV

  Họ có một lộ trình sự nghiệp rõ ràng hơn. Thay vì “mông lung”, giờ đây họ có các nấc thang cụ thể để phấn đấu.

• Cho toàn ngành

  Sự cạnh tranh sẽ thúc đẩy tất cả các bên phải không ngừng nâng cao chất lượng. Các học viện, các chương trình đào tạo sẽ phải chứng minh giá trị của mình, từ đó nâng cao mặt bằng chuyên môn chung của cả ngành.

Người chiến thắng là ngành golf Việt Nam

“Cuộc chiến tiêu chuẩn” thực chất là một dấu hiệu tích cực, cho thấy thị trường đào tạo HLV golf Việt Nam đang chuyển mình từ giai đoạn phát triển nóng sang trưởng thành có chiều sâu. Người thắng cuộc cuối cùng không phải là một tổ chức nào, mà chính là toàn bộ hệ sinh thái golf Việt Nam. Một thị trường với các tiêu chuẩn rõ ràng, đa cấp và cạnh tranh lành mạnh sẽ là nền tảng vững chắc nhất để tạo ra một thế hệ chuyên gia tài năng, đủ sức đưa golf Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới.

Biên tập bởi: Chuyên trang Golf In Vietnam – BTV Việt Thương